Thành khẩn khai báo và ăn năn hối cải không phải là một
Thành khẩn khai báo và ăn năn hối cải không phải là một
ĐINH VĂN QUẾ, nguyên Chánh Tòa Hình sự, TAND Tối cao
Bài viết “Thành khẩn khai báo và ăn năn hối cải là hai hay một?” trên Pháp Luật TP.HCM ngày 23-5 đang nhận được nhiều ý kiến phản hồi vì đây là vấn đề không mới nhưng vẫn có hai cách hiểu khác nhau. Chúng tôi xin giới thiệu bài viết của chuyên gia hình sự Đinh Văn Quế, thể hiện góc nhìn riêng của tác giả.
Mở quán nước để chứa mại dâm
Như đã phản ánh, Nguyễn Đức Thắng (ngụ quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ) mở quán nước tại nhà, nếu khách có nhu cầu mua dâm thì Thắng thỏa thuận giá từ 150.000 đến 200.000 đồng. Thắng xây hai phòng ở phía sau quán làm nơi kín đáo tổ chức mại dâm. Mỗi lần có khách, Thắng gọi gái bán dâm đến và được tiền môi giới 70.000-80.000 đồng. Tháng 9-2016, công an bắt quả tang hai cặp nam nữ đang mua bán dâm tại quán nên Thắng bị khởi tố, truy tố về tội chứa mại dâm theo khoản 2 Điều 254 BLHS (hình phạt 5-15 năm tù).
Ngày 28-2, TAND quận Thốt Nốt xử sơ thẩm, phạt Thắng năm năm tù nhưng VKSND cùng cấp kháng nghị theo hướng phải áp dụng quy định có lợi cho Thắng theo Nghị quyết 109 của Quốc hội, coi thành khẩn khai báo và ăn năn hối cải là hai tình tiết giảm nhẹ. Viện đề nghị tòa áp dụng Điều 47 BLHS, xử phạt Thắng dưới năm năm tù. Nhưng xử phúc thẩm ngày 22-5, TAND TP Cần Thơ bác kháng nghị, tuyên y án, cho rằng thành khẩn là mức độ khác của ăn năn và chưa có quy định nào coi đây là hai tình tiết giảm nhẹ…
Hai trong một
Trước hết, nhận định của phúc thẩm như trên là chưa chính xác vì ở góc ngược lại thì có văn bản hướng dẫn nào coi hai yếu tố trên chỉ là một tình tiết giảm nhẹ.
Dù chúng đều quy định tại điểm p khoản 1 Điều 46 BLHS 1999 và điểm s khoản 1 Điều 51 BLHS 2015 nhưng là hai tình tiết khác nhau. Nhưng do BLHS 1999 không dùng liên từ “hoặc” mà dùng dấu phẩy (,) nên thực tiễn xét xử, một số người cho rằng đó chỉ là một. Nếu BLHS 1999 không dùng dấu phẩy mà dùng liên từ “và” thì mới được hiểu là một tình tiết, thiếu một trong hai thì chưa phải là tình tiết giảm nhẹ.
Theo tôi, xét cả về ngữ pháp cũng như nội dung của hai tình tiết này thì chúng hoàn toàn khác nhau. Thật thà khai báo được coi là một dạng của tự thú nhưng mức độ thấp hơn nên không thể miễn trách nhiệm hình sự, vì sự thành khẩn chỉ xảy ra khi người phạm tội đã bị phát hiện. Hành động thật thà khai báo có tác dụng giúp cơ quan tiến hành tố tụng nhanh chóng kết thúc vụ án. Thật thà khai báo là không khai gian dối một điều gì có liên quan đến hành vi phạm tội.
Còn ăn năn hối cải là sau khi gây án, người phạm tội cảm thấy bị cắn rứt, giày vò lương tâm về những việc làm của mình, hối hận và muốn sửa chữa lỗi lầm. Sự ăn năn hối cải không chỉ được thể hiện bằng lời nói mà bằng những hành động tích cực như chấp hành pháp luật, gương mẫu trong sinh hoạt, tích cực khắc phục hậu quả... Ví dụ: A bị người khác xúi giục đã đánh bị thương B. Sau đó A tỏ ra ăn năn, hối hận về hành vi của mình, đã đến xin lỗi B và thường xuyên vào bệnh viện thăm hỏi, chăm sóc B, được mọi người cảm phục.
Để tránh bị hiểu sai nên điểm s khoản 1 Điều 51 BLHS 2015 đã thay dấy phẩy bằng liên từ “hoặc”. Nhưng không vì thế mà cho rằng điểm p khoản 1 Điều 46 BLHS 1999 nhà làm luật chỉ quy định một tình tiết.
Vấn đề là nhận định
Không chỉ riêng điểm p khoản 1 Điều 46 BLHS 1999 nhà làm luật dùng dấu phẩy để phân biệt các tình tiết khác nhau, trong nhiều điều luật khác cũng có dấu phẩy để phân biệt hành vi phạm tội khác nhau, tình tiết khác nhau. Chẳng hạn: Điểm a khoản 1 Điều 46 quy định: “Người phạm tội đã ngăn chặn, làm giảm bớt tác hại của tội phạm”; điểm b khoản 1 Điều 46: “Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả”…
Trong vụ án trên, việc HĐXX phúc thẩm cho rằng hai tình tiết là tương đồng, chỉ có điều thành khẩn khai báo là mức độ khác của ăn năn hối cải. Đúng là thành khẩn khai báo cũng là sự ăn năn hối cải nhưng không phải sự ăn năn hối cải nào cũng là thành khẩn khai báo. Do hai tình tiết này đều có cùng một tính chất nên nhà làm luật mới quy định trong cùng một điểm. Nhưng không vì thế mà cho rằng thành khẩn khai báo chỉ là mức độ khác của ăn năn hối cải. Hiểu như vậy là chưa đúng bản chất của hai tình tiết này.
HĐXX cấp phúc thẩm có quyền nhận định bị cáo phạm tội nhiều lần, có nhân thân xấu nên không thể áp dụng Điều 47 BLHS và mức hình phạt mà tòa sơ thẩm đã tuyên đối với bị cáo Thắng là thỏa đáng nên không có căn cứ giảm nhẹ. Nhưng nếu tòa cho rằng bị cáo chỉ có một tình tiết giảm nhẹ là chưa đúng. Thực tiễn xét xử có nhiều trường hợp bị cáo không chỉ có hai mà có 3-4 tình tiết giảm nhẹ nhưng vẫn không được áp dụng Điều 47 để phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt.
Theo tôi, HĐXX phúc thẩm y án sơ thẩm có thể không sai nhưng nhận định như trên lại là không đúng. Đây là vụ án thú vị, mong rằng các cán bộ tư pháp, nhất là thẩm phán nên tham khảo, luận bàn. (Nguồn: plo.vn)
- Tư vấn pháp luật và tham gia tố tụng vụ án hình sự
- Bị truy tố vì thu thuế lụi - Tòa kết án rất gượng ép
- Tịch thu tài sản là vi hiến
- Tòa phúc thấm nên tuyên bị cáo không phạm tội
- Nghị quyết số 144/2016/QH13_Lùi thời hạn áp dụng Bộ luật Hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự
- Nghị quyết số 01/2016/NQ-HĐTP_Hướng dẫn áp dụng một số quy định tại khoản 3 điểu 7 Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13
- Luật số 101/2015/QH13_Bộ luật Tố tụng hình sự
- Luật số 100/2015/QH13_Bộ luật Hình sự năm 2015
- Luật số 99/2015/QH13_Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự
- Luật số 94/2015/QH13_Luật Thi hành tạm giữ tạm giam
- Hợp tác xã là gì? Thủ tục thành lập hợp tác xã như thế nào?
- Một số điểm mới của nghị định số 10/2023/NĐ-CP ngày 03/04/2023 - Hướng dẫn luật đất đai
- Một số điểm mới của nghị đinh số 91/2022/NĐ-CP về hướng dẫn bổ sung luật quản lý thuế
- 91/2022/NĐ-CP Sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định số 126/2020/NĐ-CP
- Quy trình sử lý kỷ luật lao động
- Vì sao người chuyển nhượng bất động sản kê khai giá thấp và đâu là "Giải pháp"?
- Hướng dẫn quyết toán thuế TNCN
- Giới thiệu một số nội dung mới theo Thông tư số 78/2021/TT-BTC hướng dẫn về hóa đơn, chứng từ
- Thẻ đi lại doanh nhân APEC là gì? Điều kiện và thủ tục để được cấp thẻ đi lại của doanh nhân APEC
- Những thay đổi về hành nghề đại diện sở hữu công nghiệp từ ngày 01/01/2023
- Nhãn hiệu Phở Thìn thuộc về ai? Ai có quyền ngăn cấm người khác sử dụng?
- Cần phải sòng phẳng và công bằng với người nộp thuế
- Sở hữu trí tuệ và thế hệ trẻ - Đổi mới sáng tạo vì một tương lại tốt đep hơn
- Giao dịch liên kết: Đánh chuột nhưng đừng để vỡ bình!
- Chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19
- Đừng để "mất bò" rồi mới làm "chuồng"
- Luật đã có hiệu lực từ lâu mà thông tư còn đang dự thảo: rối cho doanh nghiệp lẫn cơ quan thuế
- Thông tư 01/2021 hướng dẫn luật công chứng: Nhiều quy định không thực tiễn
- Vụ bị truy tố vì đòi tiền thu thuế lụi. Tòa kết án rất gượng ép
- Tòa tịch thu tiền chạy xin việc, đúng không
- Tòa phúc thẩm nên tuyên bị cáo không phạm tội
- Tịch thu tiền không thể tùy tiện
- Say rượu kiểu gì thì miễn tội
- Rượt đuổi làm chết nạn nhân là giết người
- Không phải, tôi giết người mới đúng
- Không đáng khởi tố vợ chồng ông bán vé số
- Kết án theo kiểu không phải mày thì là ai
- Huyền Như tham ô cả phần tiền của ACB
- Hủy quyết định khởi tố là thiếu căn cứ
- Hủy án vụ cướp giữa đàng bị quàng vào cổ
-
Trực tuyến:6
-
Tất cả:3010702